امام علی علیه السلام :

شَرُّ الأعداءِ أبعَدُهُم غَوراً وَأخفاهُم مَكيدَةً .
بدترينِ دشمنان ، دست نيافتنى ترين و پنهانكارترين آنها در حيله گرى است .
غرر الحكم : ح ۵۷۸۱

پیامبر اکرم (ص) :
يَرفَعُ اللّهُ بِهذَا القُرآنِ وَالعِلمِ بِتَأويلِهِ وبِمُوالاتِنا أهلَ البَيتِ وَالتَّبَرّي مِن أعدائِنا أقواما، فَيَجعَلُهُم فِي الخَيرِ قادَةً؛ تُقَصُّ آثارُهُم، وتُرمَقُ أعمالُهُم، ويُقتَدى بِفِعالِهِم.

خداوند، مردمانى را به واسطه اين قرآن و علمِ به تأويل آن و به سبب دوستى و پيروى[ شان ] از ما خاندان و بيزارى از دشمنانمان، بلندى مى بخشد و آنها را در خوبى ها پيشوا مى گرداند، به طورى كه ديگران از آنها پيروى مى كنند و چشم به كارهاى آنان مى دوزند و از رفتارشان الگو مى گيرند.

? التفسير المنسوب إلى الإمام العسكري عليه السلام : ص ۱۶ ح ۲

در ادب و تربیت کردن نفست تنها همین نکته را مدنظر داشته باشید که همان طور که کاری که دیگران دوست نداری انجام دهند تو نیز انجام نده نه اینکه تو نیز همان کار را تکرار کنی بعد بخواهی که دیگران انجام ندهند. 

✨و كَفَى أَدَباً لِنَفْسِكَ تَجَنُّبُكَ مَا كَرِهْتَهُ لِغَيْرِكَ.

? و تو را در ادب کردن نفس همان بس که از آنچه انجام دادنش را براى ديگران نمىپسندى بپرهيزى.

? #حکمت ۳۶۵ نهج البلاغه

و قال(ع): لِسَانُ العَاقِلِ وَرَاءَ وَ قَلبِهِ وَ قَلبِهِ الأحمَقِ وَرَاءَ لِسَانِهِ؛ زبان خردمند پشت دل اوست و دل احمق پشت زبانش است. 

لِسانُ العاقل: زبان خردمند

وَرَاءَ: پشت

 امام(ع) در این گفتار حکیمانه با کنایه فرمود: زبان عاقل پشت قلب او قرار دارد، در حالی که قلب احمق پشت زبان اوست. یعنی انسان عاقل، نخست اندیشه می کند و سپس سخن می گوید در حالی که احمق، اول سخن می گوید و بعد در اندیشه فرو می رود که سخن درستی گفته یا نسنجیده حرف زده است. 

منبع: برگزیده راه روشن، ترجمه و مفاهیم حکمت های 1تا 110نهج البلاغه، محمد رضا،جویبار زاده و همکاران، ص103

حکمت10 

وَ قال(ع) إذا قَدرتَ عَلَی عَدُوِّک فَاجعَلِ العَفوَ عَنهُشُکرا لِلقُدرهِ عَلَیه؛ هر گاه بر دشمنت قادر شدی [دست یافتی]، پس گذشت او را شکر نعمت توانایی ات بر او قرار بده.

قَدَرتَ: توانمند شدی، قدرت یافتی 

فَاجعلَ پس قرار داد.

هر نعمتی، شکری مخصوص به خود دارد؛ شکر قدرتمند بودن و پیروزی، عفو و گذشت از ضعیفان است، مانند گذشت یوسف(ع) از گناه برادرانش که او را به چاه انداختند و پس از سال ها دوری از پدر و خانواده مبتلا بودند؛ عفو به هنگام قدرت نه تنها شکرانه پیروزی و سپاس از نعمت غلبه بر دشمن است؛ بلکه زمینه ساز دوستی با دشمنان شکست خورده خواهد بود. 

برگزیده راه روشن، ترجمه و مفاهیم حکمت های 1تا 110 نهج البلاغه، محمدرضا جویبار زاده و همکاران